Τα
πρώτα βήματα της φωτογραφίας
Το 1839 ανακοινώθηκε επίσημα στο κοινό η
εφεύρεση της φωτογραφίας στην Γαλλία, όμως οι πρώτες «φωτογραφίες» είχαν ήδη
ληφθεί από το 1826. Οι πρώτες φωτογραφίες ήταν μονόχρωμες, ασπρόμαυρες κοινώς, με
λιγοστές διαβαθμίσεις του μαύρου μέχρι το λευκό του χαρτιού.
Δεν είχαν επομένως οι πρώτες φωτογραφίες χρωματική
πληροφορία, δεν μπορούσαν ούτε να αναπαραχθούν (δαγεροτυπίες) και δεν θύμιζαν στο
ελάχιστο τις σημερινές φωτογραφικές εκτυπώσεις. Κάθε φωτογραφία ήταν μοναδική
(δαγεροτυπία - πλάκες) και μπορούσε να ειδωθεί μόνο κάτω από πολύ μικρή γωνία
ως προς το επίπεδο της εικόνας.
Λίγα χρόνια αργότερα, μια μέθοδος γνωστή
ως αλμπουμίνα, επέτρεψε την περιορισμένη αναπαραγωγή των φωτογραφιών (από
αρνητικό χαρτί και πάλι σε αρνητικό χαρτί, που μας κάνει τελικά θετικό). Σχεδόν
ταυτόχρονα, οι φωτογράφοι χρησιμοποίησαν και τις γυάλινες πλάκες που τις
έφτιαχναν επί τόπου (τεχνική υγρό κολλόδιο).
Τα πρώτα φιλμ, κατασκευάσθηκαν μαζικά
αργότερα (George Eastman στις αρχές του 20ού αιώνα) και αυτά ήτανε
αρνητικά, ασπρόμαυρα. Για την ακρίβεια, είχαν (και έχουν) τα φιλμ επίστρωση
ευαίσθητη στο φως (emulsion) που είχε ως βάση
τη διάφανη ζελατίνα. Τα πρώτα φιλμ είχαν την δυνατότητα να καταγράφουν αρνητικούς
σε τόνους του γκρίζου τα φυσικά χρώματα του φάσματος εκτός από το πράσινο και
το κόκκινο (ορθοχρωματικό φιλμ).
Προφανώς δέντρα, δάση, ουρανοί, σύννεφα,
θάλασσες, «έγραφαν» ελάχιστα στα πρώτα ασπρόμαυρα φιλμ και η μεταφορά αυτής της
περιορισμένης τονικότητας στο χαρτί ήταν
πολύ δύσκολη έως αδύνατη. Οι γαλάζιοι ουρανοί, ακόμη και σήμερα (2017) χρειάζονται κάποια βοήθεια με φίλτρα
(λογισμικό, ή χρωματιστά γυαλιά μπροστά στο φακό).
Το φιλμ έδωσε την δυνατότητα στον άνθρωπο
να εκτυπώνει σχεδόν απεριόριστα ανάτυπα από την αρχική φωτογραφία με την χρήση
του φωτός.
Ο εξοπλισμός του φωτογράφου είναι πλέον
ειδικότερος και πολυπλοκότερος. Χρειάζονται: η φωτογραφική μηχανή για την
σύλληψη της φωτογραφίας, ο φακός, το φιλμ, φωτόμετρο, σκοτεινός θάλαμος για
εμφάνιση και επεξεργασία του φιλμ και του χαρτιού, χημικά, φώτα ασφάλειας,
εκτυπωτική μηχανή για την εκτύπωση, εμφανιστήριο, χρονόμετρο, πλυντήριο,
στεγνωτήριο κλπ.
Το φιλμ σε ρολό (1911 Kodak) και η βιομηχανική του παραγωγή, οδήγησε σε μια χωρίς
προηγούμενο ανάπτυξη την φωτογραφία, την φωτογραφική ιδέα, τις φωτογραφικές
εφαρμογές, την αισθητική της φωτογραφίας και της πλησιέστερης σε αυτή τέχνης,
τη ζωγραφική.
Ειδικά η ζωγραφική, και κάποιοι εκπρόσωποι
άρχισαν να απομακρύνονται από την πιστή εικόνα καθώς η φωτογραφία μπορούσε
άμεσα φτηνά πιστά και γρήγορα να εικονογραφήσει το πραγματικό ποιο εύκολα. Η
φωτογραφική μηχανή, στα χέρια του καθενός μπορούσε να αναπαράγει πολύ εύκολα
εικόνες, έστω και ασπρόμαυρες αρχικά.
Άλλαξε το φιλμ τον τρόπο που βλέπουμε και
μαθαίνουμε για τον κόσμο μας, καθώς επέτρεψε για πρώτη φορά σε κάθε φωτογράφο
να μπορεί να πάρει αρκετές λήψεις (ασπρόμαυρες πάντα στην αρχή) με μια
φωτογραφική μηχανή κρατημένη στο χέρι
και σχεδόν οπουδήποτε στο πλανήτη, αρκεί ο άνθρωπος να είχε τη δυνατότητα
πρόσβασης.
Λίγα χρόνια μετά κατασκευάσθηκε και το
παγχρωματικό ασπρόμαυρο φιλμ που «έβλεπε» τώρα το κόκκινο και το πράσινο και
«μετάφραζε» και αυτά τα χρώματα σχεδόν αναλογικά και πιστά σε τόνους του μαύρου
(γκρι διαβαθμίσεις).
Γιάννης Γλυνός
